Τον ιστότοπο διαχειρίζονται οι συμμετέχοντες του σεμιναρίου Αφήγηση Ζωής

8.12.12

"Αχ παλικάρι μου, τα τραίνα φύγαν..." Λευτέρης Παπαδόπουλος - Μάνος Λοΐζος

Λευτέρης  Παπαδόπουλος - Μάνος Λοΐζος

΄΄Αχ παλικάρι μου, τα τραίνα φύγαν
δεν έχει δρόμο για μισεμό
κι όσοι μιλούσαν για λυτρωμό
ΠΕΣ ΜΟΥ ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ, πες μου που πήγαν
Αχ παλικάρι μου΄΄
Λ.Π

Αισθάνομαι πολύ μικρή για να μιλήσω για εποχές και αισθήματα που δεν έζησα παρά μόνο στη φαντασία μου.
Από τα χρόνια του δημοτικού, παρακολουθώντας μανιωδώς τις παλιές ελληνικές ταινίες, γοητευόμουν από την καθαρότητα, την απλότητα των τραγουδιών, των ανεπιτήδευτων καθημερινών ανθρώπων. Η ρίζα εκείνη που δένει τους αιώνες ήταν καλά στερεωμένη μέσα μου. Η φιγούρα του Πουλόπουλου με το μπουζούκι στις ολάνθιστες αυλές με   καθήλωνε, μ έκανε να αισθάνομαι μια γλυκιά απεραντοσύνη, άνοιγε η καρδιά μου. Η ευγένεια του αλήτικου πάθους, η μεστή πίκρα της αλάνας.
Την πρώτη επαφή μου με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο την οφείλω στον παππού μου που αγαπούσε πολύ την ΄΄ Τζαμάικα΄΄ και το ΄΄ Μέθυσε απόψε το κορίτσι μου΄΄. Μεγαλώνοντας, έβλεπα πως πολλά από τα τραγούδια που με συγκινούσαν υπογράφονταν από αυτόν. Τον θεωρώ κορυφαία φιγούρα του ελληνικού τραγουδιού- πουθενά αλλού δεν έχω συναντήσει έναν τόσο παρθένο, αμόλυντο λόγο. Θέλει βαθιά ψυχή να γράψεις τόσο απλά μα μαρτυρικά σχεδόν εύστοχα. Φέρει μέσα του ( όπως και οι υπόλοιποι σπουδαίοι δημιουργοί της εποχής του ) μια εποχή, στερημένη, κακοποιημένη, προδομένη μα ΓΝΗΣΙΑ. Ωστόσο, εύκολα και προκλητικά θα μπορούσε κανείς να προσάψει μια ευκολία στον στίχο του Παπαδόπουλου, του Γκάτσου, της Παπαγιαννοπούλου κ.α.  Ήταν οι περίφημοι γνωστικοί που προφήτεψε ο Παπαδόπουλος στο ΄΄ Κάποτε θα ΄ρθουν΄΄ και το σχήμα που δεν τους χώρεσε.
Όσο για τον Μάνο Λοίζο.. Η πιο ερωτεύσιμη φωνή ( πριν και μαζί με τον Πουλόπουλο και μετέπειτα τον Νταλάρα )...
Aναμφισβήτητα, ο΄΄ δρόμος του ελληνικού τραγουδιού είχε και τη δική του ιστορία΄΄
Ας τους απολαύσουμε ...σιωπώντας.

Έγραψα 1200 τραγούδια, έχασα 1200 μέρες απ τη ζωή μου. Το σημαντικότερο πράγμα είναι να ζεις, διότι με το να γράφεις τραγούδια, βιβλία, ή με το να ζωγραφίζεις δεν ζεις, χάνεις ζωή. Η ζωή είναι στην εξοχή, στο δρόμο, στην ταβέρνα, στην παρέα, στον έρωτα, παντού. Θα προτιμούσα να έχω ζήσει διπλά τη ζωή μου, να έχω διασκεδάσει περισσότερο, να έχω ταξιδέψει πολλαπλά, παρά να έχω γράψει αυτά τα 1200 τραγούδια. Το οποίο τι σημαίνει; Ατελείωτες ώρες δουλειάς. Διότι ένα τραγούδι, δεν είναι μόνο αυτό που ακούμε. Περνάει από πολλαπλές επεξεργασίες της ψυχής, του νου και της γνώσης. Για να βγουν αυτά τα τραγούδια, εγώ έχω περάσει ατελείωτες ώρες μοναξιάς, υπό συνθήκες- πολλές φορές- τραγικές.

«Το γράψιμο, είναι πολύ μεγάλη μοναξιά. Αν υπάρχει έστω και μία μύγα στο χώρο να τριγυρνάει, πάει, τελείωσε η περισυλλογή. Η απομόνωση γίνεται κατά μόνας. Επίσης, πολλά τραγούδια μου τα έχω γράψει περπατώντας ή κάνοντας ένα αυτοσχέδιο ψαροντούφεκο- όσο είμαι στη θάλασσα, σκέφτομαι τραγούδια και σχεδιάζω.

Πηγή: yxatzigeorgiou.blogspot.com/
Λένε, επίσης, για το Λοίζο, πως, αν ζούσε, το τραγούδι σήμερα θα ήταν διαφορετικό. Ποιο μπορεί να ήταν λοιπόν το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Λοίζου που δεν μπορεί να αναπληρωθεί και λείπει από το ελληνικό τραγούδι ; Μας απάντησε ο Γιώργος Νταλάρας: «Πιστεύω απόλυτα στην καταλυτική παρουσία του Λοίζου στο ελληνικό τραγούδι. 
Ο Λοίζος ήταν ένας πολύ έξυπνος μουσικός και ένας πολύ ευαίσθητος άνθρωπος και συνειδητοποιημένος πολίτης. Αφουγκραζότανε την αγωνία αλλά και τις επιθυμίες του κόσμου στις καλές και τις κακές στιγμές και τις έκανε τραγούδι. Ο Λοίζος δεν είχε παθολογικούς εγωισμούς, “να διατηρήσω τη γραφή μου, το ύφος, τη γραμμή μου”. Έγραφε τραγούδια πολιτικά όταν ήθελε και όταν έπρεπε, όπως έγινε με “Τα τραγούδια μας”, έγραφε θαυμάσια λαϊκά όπως έγινε με τα “Τραγούδια της Χαρούλας” και τα τραγούδια του Ρασούλη. 
Έγραφε ροκ μπαλάντες όπως έγινε στο “Για μια μέρα ζωής”. Έγραφε υπέροχα έντεχνα λαϊκά τραγούδια με τον πρωτομάστορα Λευτέρη Παπαδόπουλο στις “Θαλασσογραφίες” και στο “Να ’χαμε τι να ’χαμε”. 
Τραγούδια διαχρονικά σαν το “χελιδόνι” και τα “πουλιά” γιατί αγαπούσε και θαύμαζε όπως μου έλεγε χωρίς κανένα κόμπλεξ και απίστευτη γενναιοδωρία τα τραγούδια του Κουγιουμτζή. Αυτό λείπει λοιπόν από το τραγούδι. 
Λείπουν άνθρωποι με την μουσική ευελιξία, το χιούμορ, την καθαρότητα, την εξυπνάδα, την απλότητα, τη συμμετοχή στα κοινά του αξέχαστου Μάνου». (65)Τι ήταν λοιπόν τα τραγούδια του Μάνου Λοίζου στο τραγούδι μας, αλλά, κυρίως, στη ζωή μας;
Το θέτει ποιητικά ο Χρήστος Λεοντής: «Τα τραγούδια του ήταν αυτό που λέει ο Ρίτσος στο “Καπνισμένο Τσουκάλι”,” ένα παράθυρο ανοιχτό στη λιακάδα …”» (66).

Κείμενο: Τάσος Π. Καραντής

http://www.youtube.com/watch?v=orYXzepE3_c&feature=player_embedded#!
ΑΧ ΠΑΛΙΚΑΡΙ ΜΟΥ, ΤΑ ΤΡΕΝΑ ΦΥΓΑΝ..
ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΔΡΟΜΟ ΓΙΑ ΜΙΣΕΜΟ..
ΚΙ ΟΣΟΙ ΜΙΛΟΥΣΑΝ ΓΙΑ ΛΥΤΡΩΜΟ...
ΠΕΣ ΜΟΥ ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ, ΠΕΣ ΜΟΥ ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ..

http://www.youtube.com/watch?v=prK170tJe6k&feature=player_embedded

http://www.youtube.com/watch?v=4XBeP78kbNI&feature=player_embedded

ΕΧΩ ΕΝΑΝ ΚΑΦΕΝΕ, ΕΝΑ ΠΑΛΙΟ ΡΗΜΑΔΙ..
ΑΧ ΝΑ ΤΑΝΕ ΚΑΡΑΒΙ...
ΓΙ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΜΕΝΟΥΝΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝΕ

http://www.youtube.com/watch?v=7f4v0Ag8BZY&feature=player_embedded


6.12.12

Tο Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος στην "Υπόσχεση γάμου" του Γιώργου Συμπάρδη

11:12, 06 Δεκ 2012 | Κρυσταλία Πατούλη tvxs.gr/node/77425

Όπως ανακοινώθηκε από τη Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2012, το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος απονεμήθηκε στον Γιώργο Συμπάρδηγια το βιβλίο του "Υπόσχεση γάμου". Ο συγγραφέας μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη και το tvxs για τη δημιουργική εμπειρία -από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο- της συγγραφής του:
«Υπόσχεση γάμου» ξεκινάει με μια τυχαία γνωριμία. Δύο σαραντάχρονες γυναίκες συναντούν στην Κηφισιά, έξω από τον σταθμό του Ηλεκτρικού που απεργεί, έναν συσταζούμενο συνομήλικο άντρα που υπόσχεται και προσφέρεται να τις οδηγήσει με το αυτοκίνητό του στα σπίτια τους στο Φάληρο.
Αυτές, αν και παντρεμένες, κολακεύονται και δέχονται. Αυτός είναι ανύπαντρος και μολονότι τις φλερτάρει στο τέλος της κούρσας τους δεν ζητάει κανένα αντάλλαγμα για την εξυπηρέτηση.
Τις αποχαιρετά και φεύγοντας εξαφανίζεται χωρίς να επιδιώξει μια καινούρια συνάντηση, χωρίς καν να θελήσει να μάθει τους αριθμούς των τηλεφώνων τους, οπότε κι εκείνες απορούν. Ένας καλοβαλμένος και πολύ ευγενικός άντρας, που αγαπάει τις γυναίκες και δεν του λείπει τίποτα, να είναι ανύπαντρος και να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο δεν είναι πράγμα συνηθισμένο.
Η περιέργεια των γυναικών και οι επί μακρόν άκαρπες προσπάθειές τους να την ικανοποιήσουν, η μέση ηλικία των σαράντα πάνω-κάτω χρόνων που έχουν οι περισσότεροι κεντρικοί ήρωες, καθώς και οι σχέσεις τους με τους νεότερους και κυρίως με τους γηραιότερους, και φυσικά οι γάμοι τους αποτελούν τον καμβά του βιβλίου.
Έδωσα παραπάνω μια περίληψη του πρώτου από τα 31 κεφάλαια της «Υπόσχεσης γάμου», καθώς και τον καμβά του μύθου της γιατί περιέχουν την ουσία και περιγράφουν το είδος αφήγησης, το μοναδικό ίσως είδος που μ’ ενδιαφέρει και δύναμαι να υπηρετήσω.
Μιας αφήγησης όπου οι ήρωες δεν γνωρίζουν κάτι περισσότερο από τον αναγνώστη, αλλά που ανακαλύπτουν σταδιακά και ταυτόχρονα με τον αναγνώστη (και με τον συγγραφέα επιτρέψτε μου να προσθέσω), την αλήθεια γύρω από έναν άγνωστο σ' αυτούς μέχρι πριν από λίγο καιρό άνθρωπο.
Πιθανόν να καταφεύγω στον άγνωστο «άλλο» άνθρωπο, εκείνον που συναντάμε τυχαία στον δρόμο μας, που τον νομίζουμε και είναι στην αρχή για μας αδιάφορος, στην προσπάθειά μου να ξεφύγω από την οδυνηρή πραγματικότητα και την ανιαρή αλήθεια για τον εαυτό μου.
Γράφοντας διαπιστώνω ωστόσο πως η πραγματικότητα, που εισβάλλει ακάλεστη, εξακολουθεί να είναι το ίδιο δυσπερίγραπτη και ότι ο «άλλος» εν τέλει μού μοιάζει - τόσο όσο ελπίζω ότι μοιάζει και στον αναγνώστη.
Γράφω βασανιστικά αργά και ο χρόνος που απαιτείται για να ολοκληρωθεί ένα πολυπρόσωπο και πολυσέλιδο μυθιστόρημα είναι απελπιστικά μακρύς.
Αρχίζοντας γνωρίζω στοιχεία της πλοκής, καθώς και τις ιδιότητες των βασικών πρόσωπων, τους βασικούς, όπως λέμε, «χαρακτήρες». Είναι όλοι τους πιο πολύ λαϊκοί άνθρωποι παρά μεσοαστοί (ανήκουν στην κοινωνική τάξη μέσα στην οποία ανδρώθηκα και ψυχικά ανήκω), και μου γίνονται καθημερινή έμμονη ιδέα.
Περισσότερο ζω μαζί τους παρά με τους ανθρώπους γύρω μου και γι' αυτό αν συμβεί κάτι σοβαρό σε κάποιον δικό μου, αδυνατώ να συνεχίσω. Το γράψιμο δεν είναι για παρηγοριά ούτε για να περνάει ο καιρός και να γεμίζουμε τον χρόνο. Τα μυθιστορηματικά πλάσματα για να υπάρξουν θέλουν -απαιτούν- την αποκλειστική προσοχή και την ολόψυχη συμμετοχή σου.
Το αργό «εσκεμμένο» γράψιμο έχει όμως και τα καλά του. Το πρώτο ότι επιτρέπει στους «χαρακτήρες» να ωριμάσουν - μέσα σου. Το δεύτερο ότι σπάνια ή μάλλον ποτέ δεν γυρίζεις πίσω για να προσθαφαιρέσεις ή να αλλάξεις κάτι. Τελειώνοντας έχεις τελειώσει κι αν τυχόν κάπου στη μέση βαρεθείς, καταλαβαίνεις πως δεν άξιζε τον κόπο.
Ένας γραφιάς μπορεί να πει για το γράψιμο διάφορα τέτοια πολλά, αλλά για τα ίδια τα γραπτά του, αν και φαινομενικά αρμόδιος, είναι ο πιο ακατάλληλος για να μιλήσει. Οι προθέσεις του είναι αδιάφορες και οι διευκρινίσεις του ιδιοτελείς. Ας τις αγνοήσει ο αναγνώστης.
Τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία ενός βιβλίου είναι τα άρρητα και τα αδιαμεσολάβητα. Απορίες μπορεί να υπάρξουν, αλλά οι απαντήσεις βρίσκονται στις λέξεις - στην επιλογή και στον συνδυασμό τους, στα κενά και στις αποσιωπήσεις των κλειστών βιβλίων.
Και κάθε φορά που ένας αναγνώστης ανοίγει κάποιο βιβλίο, αυτό ζωντανεύει, και μάλιστα μ' έναν τρόπο ιδιαίτερο: τον τρόπο που το «διαβάζει» ο συγκεκριμένος άνθρωπος, ο οποίος καλείται και δικαιούται να δώσει τις δικές του απαντήσεις.-" Γιώργος Συμπάρδης

Σ’ αυτό το πολυπρόσωπο, ατμοσφαιρικό, παράξενο και υπαινικτικό, κωμικό και γοητευτικό μυθιστόρημα, ο Γιώργος Συμπάρδης δίνει φωνή και ζωή στους καθημερινούς ανθρώπους, βυθίζεται στον κόσμο τους και μας τραβάει απ’ το μανίκι να τους δούμε καλύτερα, εξάλλου ζουν και αναπνέουν δίπλα μας.

Ο Γιώργος Συμπάρδης γεννήθηκε στην Ελευσίνα το 1945. Το πρώτο του βιβλίο Μέντιουμ κυκλοφόρησε το 1987 και Ο άχρηστος Δημήτρης το 1998, τα οποία και απέσπασαν διθυραμβικές κριτικές. Όλα τα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
Σκεπτικό για το Βραβείο Μυθιστορήματος
Το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Υπόσχεση Γάμου», το οποίο ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία από την Επιτροπή, αποτυπώνει με τρόπο διακριτικό το καθημερινό και το ασήμαντο το οποίο ανάγεται σε περιωπή.
Ο συγγραφέας φαίνεται να ενστερνίζεται τη θέση του Πλούταρχου «… ένα ασήμαντο γεγονός, ή μία λέξη, ή κάποιο παιγνίδι ακόμα, μπορούν να φανερώσουν το ήθος των προσώπων και των πράξεων περισσότερο απ’ όσο κάνουν αιματηρότατες μάχες και οι μεγαλύτεροι στρατοί και οι πολιορκίες πόλεων (Πλούταρχος «Βίοι Παράλληλοι», Αλέξανδρος).
Αυτό το ήθος αναδεικνύεται μέσα από την τυχαιότητα των καθημερινών συναντήσεων και συναναστροφών στην «Υπόσχεση γάμου». Ο συγγραφέας ως οξυδερκής παρατηρητής ανασύρει στην επιφάνεια συνηθισμένες συμπεριφορές, τις οποίες δεν συμβολοποιεί και ούτε επιχειρεί να νοηματοδοτήσει. Το σκηνικό της ιστόρησής του, οι λαϊκές και μικροαστικές συνοικίες της Αθήνας.
Η Καλλιθέα, τα Πετράλωνα, ο Ταύρος, η διαδρομή του ηλεκτρικού Κηφισιά – Πειραιάς. Οι ήρωές του άνθρωποι ταπεινοί χωρίς λάμψη. Η πλοκή εμπρόθετα τετριμμένη καθώς και η ζωή των πρωταγωνιστών. Τίποτα το μεγαλειώδες δεν συντελείται.
Αυτούς τους καθημερινούς ανθρώπους κατασκοπεύει επίμονα ο συγγραφέας, χωρίς να παρεμβαίνει ή να επινοεί με τη φαντασία του, δίχως να ερμηνεύει. Καταγράφει έτσι την αλήθεια των πραγμάτων και την καταμαρτυρεί. Αβίαστα αναδύεται μια κοινότοπη πραγματικότητα, η οποία αντικατοπτρίζει τη βαθύτερη πραγματικότητα, αφού η προφάνεια συστήνει κατά το συγγραφέα και το βάθος.
Με την αμέτοχη αφήγηση και τον όγκο των μικρών πληροφοριών επιτυγχάνεται η αναπαράσταση του μικρόκοσμου και της ανιαρής καθημερινότητας και αναδεικνύεται υπαινικτικά η διαβρωτική λειτουργία του χρόνου που φθείρει και κατατρώει την ύπαρξη.
Ο συγγραφέας στέκεται συμπονετικός και τρυφερός προς τους ήρωές του, αν και περίτεχνα ειρωνικός. Είναι άνθρωποι ανεπαρκείς και αδύναμοι να μπουν στο παιχνίδι της βίωσης. Όλοι σχεδόν ηλικίας περίπου σαράντα χρονών, πλην τελεσίδικα γερασμένοι.
Η ευτελής πραγματικότητα, οι μισοτελειωμένες πράξεις, τονίζονται σ’ ένα έκκεντρο μυθιστόρημα, το οποίο ωστόσο αποδίδει τον πυρήνα των πραγμάτων. Μια ζωή μάταιη, ελάχιστα ανταποδοτική.
Η «Υπόσχεση γάμου», η όποια υπόσχεση, είναι αδύνατον να υλοποιηθεί αφού τα άτομα είναι κατακερματισμένα, γεμάτα ήττες και ματαιώσεις. Οι πράξεις τους απεκδύονται κάθε σημασία. Πρόκειται για έναν κόσμο ταπεινό, εμποτισμένο στη θλίψη και την υπαρξιακή αγωνία. Άτομα που παίζουν διαρκώς «κρυφτούλι» με τον εαυτό τους, με τις επιθυμίες τους.
Η επικέντρωση στο σημείο και το συγκεκριμένο υπαινίσσεται ο συγγραφέας πως μπορεί να συντελέσει κυρίαρχα στη θέαση του ολικού. Γι’ αυτό επιμένει στη λεπτομερή περιγραφή και εξιστόρηση. Ίσως και το μόνο πραγματικό γεγονός, ό,τι υπάρχει, να είναι, όλο κι όλο, αυτό. Το καθημερινό, το ασήμαντο. Τούτο κι αναδεικνύεται στο πολυσέλιδο μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη και στα 31 κεφάλαιά του.
Η πεζολογική, συχνά πληκτική αποτύπωση του μικροαστικού κόσμου, αποσκοπεί να καταδείξει την ακινησία του, την αδιέξοδη προοπτική μιας χθαμαλής ζωής.
«Τι πιο ασήμαντο από το αγκάθι ενός αχινού κι όμως κάποτε είδα στο μισοσκόταδο την τομή του. Ήταν ένα σοφό, περίτεχνο κέντημα, μεγάλο σαν ένα τάληρο», επισημαίνει ο Γιώργος Σεφέρης την πολυτιμότητα του φαινομενικά ασήμαντου και την ατομική βίωση του καθημερινού. (Γιώργος Σεφέρης «Δοκιμές» Μέρες 32).
Στην τελική κρίση συζητήθηκαν επίσης και τα μυθιστορήματα του Αλέξη Πανσέληνου «Σκοτεινές Επιγραφές», ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα υπαρξιακής αναζήτησης, όπου συνείρονται ρεαλιστικά και φανταστικά στοιχεία, καθώς και αυτό του Χρήστου Αγγελάκου «Το δάσος των παιδιών», με κύριο γνώρισμά του τις πολλαπλές αφηγηματικές προσεγγίσεις του θέματός του και την ανάδειξη του ατομικού βιώματος σε συλλογική θεώρηση.
Εισηγητής του σκεπτικού :  Ανδρέας Μήτσου
ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2012
ΜΕΓΑΛΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Θανάση Βαλτινό για το σύνολο του έργου του.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Γιώργο Συμπάρδη για το έργο του με τίτλο «Υπόσχεση γάμου», εκδόσεις Μεταίχμιο.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ - ΝΟΥΒΕΛΑΣ
Απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Γιάννη Ευσταθιάδη για το έργο του με τίτλο «Άνθρωποι από λέξεις : Διηγήματα μεγάλου μήκους», εκδόσεις Μελάνι και στην Έρση Σωτηροπούλου για το έργο της με τίτλο «Να νιώθεις μπλε, να ντύνεσαι κόκκινα», εκδόσεις Πατάκη.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ
Απονέμεται ομόφωνα στην Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ για το έργο της με τίτλο «Η ανορεξία της ύπαρξης», εκδόσεις Καστανιώτη.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΟΚΙΜΙΟΥ - ΚΡΙΤΙΚΗΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Αντώνη Λιάκο για το έργο του με τίτλο «Αποκάλυψη, ουτοπία και ιστορία : Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης», εκδόσεις Πόλις.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ – ΧΡΟΝΙΚΟΥ – ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Αλέξανδρο Μασσαβέτα για το έργο του με τίτλο «Κωνσταντινούπολη : Η πόλη των απόντων», εκδόσεις Πατάκη.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΡΩΤΟΕΜΦΑΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Απονέμεται ομόφωνα εξ ημισείας στον Θωμά Ιωάννου για το έργο του με τίτλο «Ιπποκράτους 15», εκδόσεις Σαιξπηρικόν και στον Θωμά Τσαλαπάτη για το έργο του με τίτλο «Το ξημέρωμα είναι σφαγή κύριε Κρακ», εκδόσεις Εκάτη.


Σχετικά Άρθρα:

19.11.12

Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει αυτός ο κόσμος... Κεμάλ. Της Κρυσταλίας Πατούλη

11:11, 19 Νοε 2012 | tvxsteam tvxs.gr/node/111646

Παγκόσμια μέρα κατά της παιδικής κακοποίησης σήμερα. Πόσο σημαντικό είναι αυτό; Πόσο σημαντικό είναι να μην πονάμε (ψυχικά ή σωματικά) τα παιδιά; Όσο σημαντικό είναι οτιδήποτε μας πονάει αυτή τη στιγμή για ολόκληρο τον πλανήτη.  Της Κρυσταλίας Πατούλη
Η εξάλειψη της παιδικής κακοποίησης είναι η σημαντικότερη εγγύηση για έναν ανθρώπινο πλανήτη που δεν θα προκαλεί πόνο στον εαυτό του.
Όμως ακόμα και πρόσφατες έρευνες, όπως π.χ. από τη χώρα μας, καταδεικνύουν πως ένα στα δύο παιδιά κακοποιείται.
Σε ένα παιδί που ακόμα διαμορφώνεται η ψυχική του δομή, κάθε τι κακοποιητικό που βιώνει και δεν μπορεί να το διαχειριστεί, συνήθως, είτε το απωθεί κλειδώνοντάς το στο νευρικό του σύστημα, είτε το ενδοβάλλει, επίσης ασυνείδητα, δηλαδή, το… οικειοποιείται, επαναλαμβάνοντάς το.
Τι σημαίνει «δεν μπορεί να το διαχειριστεί»; Σημαίνει, συνήθως, πως το συγκεκριμένο κακοποιητικό βίωμα αποτελεί γι’ αυτό το μικρό παιδί, ψυχικό τραύμα.
Τι σημαίνει ψυχικό τραύμα; Σημαίνει ένα είδος σοκ, που τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου διαχωρίζονται, παύουν να συνεργάζονται, διότι δεν δύνανται να διαχειριστούν μαζί το τραυματικό γεγονός.
Τα συναισθήματα είναι πρωτόγνωρα (συνήθως απειλητικά), πολύ έντονα, και ένα παιδί δεν έχει την δυνατότητα να αναμετρηθεί μαζί τους βάζοντας τη λογική του να τα επεξεργαστεί.
Συμβαίνει, λοιπόν, ένα είδος αυτόματης λοβοτομής, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει να ζει, χωρίς να… τρελαθεί.
Δεν χρειάζονται πολλές κακοποιήσεις για να τραυματιστεί ψυχικά ένα παιδί. Και μία εμπειρία κακοποίησης, αρκεί, για να εισχωρήσει στην… ομάδα των επιζώντων της βίας.
Τί σημαίνει «ομάδα» επιζώντων της βίας;
Σημαίνει μια εντελώς ανομοιογενή ομάδα που συνθέτεται από όλους εκείνους που έχουν υποστεί ένα έστω τραυματικό γεγονός, π.χ. από:
  • Πόλεμο
  • Αιχμαλωσία
  • Βασανισμό
  • Φυλάκιση
  • Βιασμό
  • Οποιαδήποτε μορφή βίας (ψυχική ή σωματική)
  • Φυσικές καταστροφές
  • Οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης (ψυχική ή σωματική) – Άλλωστε, ο λόγος, η αιτία της, ελάχιστα παίζουν ρόλο.
Και γιατί ο λόγος, ή η αιτία της, παίζουν ελάχιστα ρόλο; Διότι:
Συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού στρες, εκδηλώνονται σε όλους τους επιζώντες, οποιασδήποτε μορφής βίας!
Ακόμα, όμως, και ένα περιβάλλον που λείπει η αγάπη και η φροντίδα, μπορεί να λειτουργήσει τραυματικά, όπως εάν είχε υποστεί ένα παιδί οποιασδήποτε μορφής ψυχοσωματική κακοποίηση.
Δυστυχώς, οι γονείς ανά τον κόσμο, έχουν συνήθως άγνοια για όλα αυτά, όταν αποφασίζουν να γεννήσουν ένα παιδί και να το μεγαλώσουν. Κανείς δεν τους ενημέρωσε.
Κυρίως, όμως, έχουν συνήθως άγνοια για τα δικά τους παιδικά ψυχικά τραύματα, γι' αυτό και δεν τα διαχειρίστηκαν.
Το πιο πιθανό, λοιπόν, είναι ότι κινδυνεύουν να τα επαναλάβουν με ανάλογο τρόπο στα παιδιά τους.
"Άλλωστε, συχνά οι ενήλικες, καθώς και τα παιδιά, νιώθουν την ανάγκη να αναπαραστήσουν ασυνείδητα τη στιγμή του όποιου τρόμου έχουν βιώσει, με την ψευδαίσθηση ότι θα μεταβάλουν την κατάληξη της τραυματικής συνάντησης, με αποτέλεσμα ό,τι φοβούνται να κινδυνεύουν να το προκαλέσουν"!
Η επανάληψη της κακοποίησης που έχει υποστεί κάποιος, είτε σε άλλους (συμπεριλαμβανομένων των παιδιών), είτε στον ίδιο του τον εαυτό, υπάρχει ελπίδα να σταματήσει κάποτε, εάν ο ίδιος στην ενήλικη ζωή του επανεπεξεργαστεί (και με τα δύο του ημισφαίρια, δηλαδή, και με τη λογική και με τα συναισθήματά του) τα δικά του τραύματα, βρίσκοντας έναν -τουλάχιστον- γνώστη/αρωγό που θα τα κατανοήσει.
Διότι εάν κάποιος δεν τα επανέλαβε, αυτό συνέβη, διότι στη ζωή του το πιθανότερο είναι πως υπήρχε ένας ανάλογος γνώστης –αρωγός που  κατανόησε την κακοποίηση που υπέστη ως παιδί.
Τόσο σημαντική είναι η συμπαράσταση της κοινωνίας δίπλα σε ένα παιδί που κακοποιείται. Ακόμα και μόνο η κατανόηση για ότι άδικα βιώνει, μπορεί να είναι αρκετό, για να μην επαναλάβει ότι εισέπραξε.
Εάν ο κόσμος ακόμα και στον 21ο αιώνα, πλήττεται από πολέμους, κοινωνικές αδικίες, βία και φασισμό, η βασικότερη αιτία είναι η παιδική ηλικία των κατοίκων του, που σε συντριπτική πλειοψηφία έχουν κακοποιηθεί, χωρίς κανείς να τους έχει υπερασπιστεί ή κατανοήσει από το οικογενειακό ή κοινωνικό τους περιβάλλον και χωρίς στην ενήλικη ζωή τους, αυτοί οι ίδιοι, να έχουν επανεπεξεργαστεί τον... καθρέφτη τους.
Είναι, λοιπόν, προφανές, για ποιόν λόγο, κυβερνούν τις χώρες αυτής της γης, ψυχικά τραυματισμένοι ενήλικες, που ποτέ δεν άντεξαν να διαχειριστούν τα τραύματά τους, που τα κατάπιαν και να επαναλαμβάνουν ες αεί, γι αυτόν ακριβώς τον λόγο, συνεχίζοντας τους πολέμους, την οικονομική, πολιτική, κοινωνική, ρατσιστική και κάθε είδους βία, από την ελάχιστη έως την πιο φρικιαστική και αποτρόπαια.
"Όταν κάποτε η άγνοια που προέκυψε από την απώθηση της παιδικής ηλικίας εξαλειφθεί και η ανθρωπότητα ξυπνήσει από το λήθαργό της, θα μπορέσει να αναστείλει αυτή την παραγωγή του κακού..." Άλις Μίλερ
Αν υπάρχει, λοιπόν, έστω και μία ελπίδα να αλλάξει αυτός ο κόσμος... Κεμάλ, αυτή βρίσκεται πρώτα και κύρια, στο πώς μεγαλώνουν τα παιδιά του…
"Oι δικτάτορες είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία και σε ψυχαναγκαστική επανάληψη. Και πάντα νέα θύματα θα πληρώνουν το τίμημα.
Και ο Χίτλερ με τη συμπεριφορά του αποκάλυψε σε όλον τον κόσμο πώς ήταν ο πατέρας του: καταστροφικός, ανελέητος, επιδειξιμανής, αδιάκριτος, αλαζονικός, διεστραμμένος, εγωκεντρικός, κοντόφθαλμος και ανόητος.
Με την ασυνείδητη μίμησή του τού έμεινε πιστός. Για τον ίδιο λόγο παρόμοια συμπεριφορά επέδειξαν επίσης δικτάτορες όπως ο Στάλιν, ο Μουσολίνι, ο Τσαουσέσκου, ο Ιντί Αμίν, ο Σαντάμ Χουσείν και τόσοι άλλοι.
Η βιογραφία του Χουσείν αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ακραίας ταπείνωσης παιδιού, την οποία αργότερα πλήρωσαν με τη ζωή τους χιλιάδες θύματα της εκδικητικότητάς του.
Η άρνηση να μάθουμε από αυτά τα γεγονότα φαντάζει παράδοξη, ωστόσο δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί.
Ο αδίστακτος τύραννος κινητοποιεί τους συγκαλυμμένους φόβους των ανθρώπων που κακοποιούνται όταν ήταν παιδιά, ανθρώπων που δεν μπόρεσαν -και εξακολουθούν να μην μπορούν- να κατηγορήσουν τον πατέρα τους και οι οποίοι παραμένουν πιστοί σε αυτόν, παρά τα βασανιστήρια που έχουν υποστεί.
Ο τύραννος συμβολίζει αυτόν τον πατέρα από τον οποίο τα άτομα κρέμονται με κάθε τους κλωστή, με την ελπίδα ότι κάποτε, επιστρατεύοντας την τυφλότητά τους, θα τον μετατρέψουν σε στοργικό άνθρωπο". (Άλις Μίλερ, Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ, Εκδ. Ροές)
Συνοψίζοντας:
Κάποιοι έως και βαριά ψυχικά ασθενείς, δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν τον θάνατο, τον πόνο και την οργή που έχουν μέσα τους, γι αυτό τα προκαλούν στους άλλους.
Το πιο πιθανόν είναι, ότι κάποιος (-οι) τους τα προκάλεσε ατιμώρητος (σε μια ηλικία που ακόμα χτιζόταν η ψυχική τους δομή), και προφανώς, συγχρόνως, η κοινωνία γύρω τους έμεινε απαθής.
Αντιδρώντας στη φρίκη που εισέπραξαν οι ίδιοι, την ενδόβαλλαν, την κατάπιαν, έγιναν οι ίδιοι φρίκη για να την αντέξουν, γι' αυτό και επαναλαμβάνουν ότι τους αρρώστησε...
Η άρρωστη κοινωνία, βγάζει άρρωστους ανθρώπους. Κι ότι προκάλεσε την αρρώστεια τους -χωρίς να επέμβει καμία δικαιοσύνη- το επαναλαμβάνουν στους άλλους ή και στον εαυτό τους.
Γι αυτό ζουν -συνειδητά ή ασυνείδητα: Για να βλέπουν να πονάνε οι άλλοι από τον πόνο που προκάλεσαν. Για να καθρεφτίζονται σε... φωτογραφίες πόνου, που είναι οι ίδιοι, μέσα τους.
Αν συνεχίσει η κοινωνία να απαξιεί για την... παιδική ψυχή της, θα συνεχίσει να βλέπει το πρόσωπo αυτής της απαξίωσής μπροστά της.
Αν, όμως, η κοινωνία, Κεμάλ, μπορέσει να σταματήσει κάποτε την παιδική κακοποίηση, υπάρχει μια ελπίδα να αλλάξει.-
Σχετικά άρθρα - παραπομπές:



3.11.12

Δευτέρα 3/12/12 η συνάντηση για όσους θέλουν να μάθουν για το σεμινάριο "Αφήγηση Ζωής", στις 9μμ στο Μικρό Πολυτεχνείο


"H ζωή δεν είναι αυτή πoυ έζησε κανείς, αλλά αυτή πoυ θυμάται και όπως τη θυμάται για να την αφηγηθεί" Gabriel García Márquez

Δευτέρα 3 /12/12 θα γίνει η συνάντηση για όσους θέλουν να μάθουν για το σεμινάριο "Αφήγηση Ζωής", στις 9μμ στο Μικρό Πολυτεχνείο. 
 

Εισ' άντρας ρε; Του Θοδόση Σεζένια



Εισ' άντρας ρε;
Σούρουπο τώρα, σχολνάει να πούμε ο Ήλιος και σφουράει ο Ουρανός ''σκάντζα βάρδια'' να ρθει το Φεγγάρι με την παρέα του να πιάσουνε τα πόστα. Κι απ' τις πιάσουνε τα πόστα, να σηκώνει ο πάσα εις την γκλάβα του στον Ουρανό και να ρωτά τον απατό του ''για δείτενε ρε... τι 'ναι τούτα τα όμορφα και ποιος ήσπασε την κεφαλή του να κάτσει να τα κάμει...;'' κι άλλα τέτοια που μόνο παπάδ

ες μποράνε να ξηγήσουνε κι άλλος κανείς. Κι όχι δηλαδής πως έχω τίποτα με 'πιστημόνους και φιλοσόφους, όχι, αλλά μωρ' αδερφά μου τους ρωτάς για τη φτιάξη του Κόσμου και του Συμπάντου, και σου κάνουνε την κεφάλα καζάνι για να καταλήξουνε πως ούτε εκείνοι ξέρουνε... Ο παπάς πως, ότι τον ερωτήσεις λέει''ο Θεός''. Λέει ο Θεός και καθαρίσατε, κι αυτός που στο 'πε, κι εσύ που γλίτωσες τη σκοτούρα περί σκέψη φιλοσοφική και βαρυστόμαχη, και τ' αφεντικό σου που δουλεύεις μεροκάματο και δε ρίγνεις τη δουλειά ένα παρά πίσω, γιατί σ' απασχολάνε αψηλά ζητήματα.
Κι είναι τούτη η ώρα που κάθεται ο Λαφιάτης ο Θόδωρας, με το Μαδέρη το Νικολή, σε ταβερνάκι Σιδερούντα μεριά, 'κει κάτου στο Μετόχι. Ταβερνάκι με τα σέα του, και με βάρκες να σείονται στο βουβό το κύμα, και με πεύκα να βλέπεις να φτάνουνε μέχρι το γιαλό και να πίνουνε αρμύρα... Τέτοια που να σταματούνε, οι τουρίστες να βγάζουνε ''φώτος'', και να λε' ο ένας τ' αλλονού, ''μπηούτιφουλ'' και ''αμέηζινγκ''. Είναι βλέπεις κι από την κόστα της Χίου που βλέπει Εύβοια, κι άμα πέφτει ο Ήλιος γεμίζει γύρου χρώματα. Έχει και μιαν αφεντικιά τούτο το ταβερνάκι. Τη Μίνα, του Μάρκου του Ρουθούνα. Πάντα με το χαμόγελο, και μέχρι που να ξηγηθεί και κερασμένα άπαντα, κι ας μην έχει κάνει σεφτέ την τρέχουσαν ημέρα.
Ο Λαφιάτης, τώρα, της μαύρης χλίψης έχει πέσει στο βαρύ στεναγμικό λόγω νερά από πρόσωπο. Ο Μαδέρης τώρα αδερφός του ήτουνε, και δε μπόρα'ε να τον εβλέπει να 'ναι επιτάφιος.
- Τι θα γένει ρε Λαφιάτη; Από το στεναγμικό ρε, θαρρώ πως είμαι Ινδικό και με πιάσανε μουσώνια.
- 'Ναθεμά το, την ήδιωξα και πολύ μου κόστισε...
- Καλά ρε είσαι μάπας; Δε σου 'κανε ρε τα συκώτια σου τούμπανο;
Στην κουβέντα πάνου να κι ο Τραμουντάνας, μ' ένα κουβά της μπογιάς γεμάτο κατσιμάμουνα και μια καλαμένια πανέρα παραγάδι, από τις παλιές που δύσκολα τις βρίσκεις σήμερον.
Τούτος 'δω ο Τραμουντάνας, Αντρέα τον εβάφτισε ο παπάς μ' άμα και δεν τον επείς Τραμουντάνα στη Χίο, δεν τον εβρίσκεις. Καθόσο αδερφέ μου, στη Χίο είναι πολύ της μόδας το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο, κι άμα και δεν έχεις μισός Χιώτης λογάσαι. Έτσι που στα κηδειόχαρτα καμιά βολά να μπαίνει πρώτα το καλλιτεχνικό και μετά επώνυμο ληξιαρχείου. Τούτος 'δω που λέτε ο Τραμουντάνας, ήτουνε δακτυλοδεικτούμενος στο χωριό. Γύρω στα εβδομήντα του ήτουνε, αλλά ήτουνε τέτοια η περπατησά του, τέτοιο το γέλιο του που τον εκαμάρωνες. Άλλοι στην ηλικία του, για καμπουριάσανε, για κρεμάσανε κοιλιές, για δε γελούνε μήτε με χασίσι, λες αδερφέ μου κι έχουνε πολλά χρόνια μπρος τους, και κρατούνε χαρές ρεζέρβα μη μπα και ξεμείνουνε. Ο Τραμουντάνας δεν ήτουνε έτσι, ποτές του δεν ήτουνε. Μάλιστα τότες που 'χενε χάσει το γιο του στο ναυάγιο, όλοι περιμένανε να μαραζώσει και να γένει σαν και 'κείνους. Ο Τραμουντάνας τώρα, στεναχωρέθηκε, έκλαψε, αλλά, όχι, σαν και 'κείνους δεν το 'χε σκοπό να γένει και δεν έγενε. Στα 'ξάμηνα απάνου του ναυαγίου είχε συνεφέρει και περπάτιενε ξανά στητό καντρόνι.
Στητό καντρόνι ναι, να ξέρεις όμως λίγοι αθρώποι χαίρουνται άμα και σε δούνε παλικάρι και λεβέντη, οι πιότεροι σε θένε κακομοίρη και της μεγάλης λύπησης, έτσι που να λέει ο ένας τ' αλλονού ''ε, ο καμένος'', να σε λυπούνται σφόδρα, και πολύ να χαίρουνται που δεν είναι στη θέση τη δικιά σου. Θυμούμαι τότες, επή'ε να τον πειράξει η Μέρπα του Κασίδα, από τους ''πιότερους'' που λέγαμε, κι ήμουνα μπροστά, τον τράκαρε στητό στη στράτα και καθόλου δεν της ήρτενε, και ξέρεις τώρα άμα θένε οι γυναίκες να σε φαρμακώσουνε, ε;...
- Ε Τραμουντάνα! Για γαμπρός πας; Εσύ ξανάνιωσες...
- Είδες; Εγώ 'χω 'να κακό μωρέ... ε μπορώ να στεναχωριόμαι, έδευτό το κακό έχω... ε μπορώ να στεναχωριόμαι. Βλέπω τους άλλους που στεναχωριόνται και ντρέπουμαι, λέω ''ρε Τραμουντάνα ευτός στεναχωριέται κι εσύ ε στεναχωριέσαι;''. Στεναχωριόμαι που ε στεναχωριόμαι, μα ήντα να κάμω που ε μπορώ να στεναχωριόμαι; Πολλά μπερδεμένη της εφάνηκε η απάντηση του Τραμουντάνα, και καθόλου όρεξη δεν είχε να την εκάνει κέρματα για να την καταλάβει. Άσε που σα να της μύρισε καμένο απ' την κουζίνα της... ''Μμμμ...'', έκανε μορφασμό δυσαρέσκεια και χάθηκε. Γύρνα, με βλέπει που τους κοίταγα, μου κάνει νόημα σαν και καλά, ''την είδες;'' ''Την είδα.'' γνέφω. Τούτος ήτουνε ο Τραμουντάνας, που τον ελέανε κι Αντρέα.
Παράγγειλε καφέ.
- Ε Μίνα, ώρα καλή! Α τον εψήσεις;
- Απάνω τον ήβαλα με το που σε 'δα, Αντρίκο.
- Έχε την ευκή μου.
Άναψε σερέτικα μ' ένα σπίρτο το τσιγάρο του, πήρε και την πανέρα κι έκατσε και δόλωνε παραγάδι.
- Ναι ρε Μαδέρη, μου τα 'κανε τούμπανο και καλώς τη σούταρα αλλά, τώρα ήντα να κάμω... τώρα ήντα κάμω, που θυμούμαι μόνο τα καλά και ξεχνώ τα άσκημα...
Καθόσον έτσι κάνει πας ανήρ με τις γεναίκες, όσο τις έχεις ένα καλό δεν τος εβρίσκεις, κι άμα και χωρίσεις ένα κακό δεν τος θυμάσαι.
- Ρε θα με σκάσεις; εξέχασες;! Και σκύβει προς το Λαφιάτη. Άντε μη σ' αρχίσω τώρα κι ακούει κι ο Τραμουντάνας και θα σε κάμω ρεζίλι. Τι άντρας είσαι ρε; Επιτρέπεται ρε να μου 'ρχεσαι στο σπίτι, μέρα παρά μέρα, κλαμένος σα δωδεκάχρονος πιτσιρής και τώρα που 'καμες απόφαση να της πεις ''μόλα'', να μου λες το μετάνιωσα; Τι θες δηλαδής, να πα' να ξανατραβήξεις μια απ' τα ίδια;
- Ξέρω 'γω... έκαμε τρίβοντας αμήχανα την κούτρα του ο Λαφιάτης, που σαν κάτι να θυμήθηκε από τα χούγια της δεσποινίδος. Και δωσ' του εξάτμιση στο κάργα με βλέμμα από Ξανθόπουλο...
- Για κοίτα ρε ένα άντρα... να στενάζει σαν τη Γενοβέφα... χαθήκανε ρε οι γκόμενες και μένουμε απ' τη ράτσα;
Ο Τραμουντάνας τώρα έχει στήσει αυτί, έχει σηκώσει φρύδι, και το μυαλό του τρέχει σε κάτι θύμισες δικές του παλιές, περί γεναίκες. Ε, όσο να 'ναι πιο μικρός τα 'ζησε, τα σιχάθηκε. Λόγω που ήτουνε κι ομορφάντρας στα νιάτα του, είχε τράβαλα πολλά κι ήξερε.
- Τι να κάμω δεν ηξέρω... τι να κάμω δεν ηξέρω... μουρμούριζε φαρμακωμένος ο Λαφιάτης.
- Εν έχεις ρε εγωισμό, να πεις, όχι ρε δεν της εκάμνω το χατήρι, θα βγάλω την καρδιά μου να την επατώ καταής κι οπίσω δεν ξαναγυρνώ. Για δε ρε 'ναν άντρα...
Τα μάτια του Τραμουντάνα άστραψανε, σηκώνεται απάνω και λέει του Λαφιάτη.
- Είσαι άντρας ρε μικρέ;
- Εεεε.... κάτι πή'ε να ψελλίσει ο Λαφιάτης, το 'κοψε...
- Λέγε ρε είσαι άντρας;
- Τι εννοείς;
- Τι εννοώ; Εννοώ πως πας άντρας, άντρας είναι, άπαξ και κάνει το κέφι του. Να τι εννοώ. Και πως άμα κέφι σου είναι να πας να την έβρεις, τρέχα τώρα και μη χάνεις λεπτό, κι άμα κέφι σου είναι να τη διώξεις, διώξ' τη και καμάρωνε. Άμα πιάσεις και χαλάς την καρδιά σου περί αντριλίκι και περι μου 'χε καμωμένα κι εγώ 'μαι άντρας και δεν ξεχνώ, βρασ' τα. Ο άντρας άπαξ και δεν κάνει το κέφι του, άντρας δεν είναι, κι άσε τι λένε οι σκληροί με τα μουστάκια.
- Εεεε... κάτι πή'ε να ξαναπεί ο Λαφιάτης, το ξανά 'κοψε.
- Τι εεεε;! Ο άντρας πλερώνει και κάνει το γούστο του, σ' άλλονε κοστίζει λεφτά του, σ' άλλονε την 'λευθερία του, σ' άλλονε ένα σπασμένο κομματάκι της καρδιάς του. Και να με συμπαθάς Μαδέρη... με το να βγάλω την καρδιά μου να την επατώ, σκληρός δε γένομαι, κορόιδο γένομαι μιας και τη δική μου την καρδιά πατώ κι όχι ξένη. Το λοιπό μικρέ, άμα κι είσαι άντρας, κάτσε και ρώτα την καρδιά σου, τι γυρεύει, κι ότι σου πει να κάμεις. Κι άντρας είναι όποιος, ότι τραβάει η ψυχάρα του το 'χει κι όχι όποιος κάθεται και καταπίνει 'πωθημένα και έχει το βλέμμα του καλόγερου μπροστά στο κοκορέτσι... Τα 'πε ο Αντρίκος και πέταξε κάτου το τσιγάρο του, έτσι που γέμισε ο κόσμος κάφτρες και καθόσον και δε σήκωνε αντίδρα, γύρισε πλάτη κι έκατσε στο σκαμνί να ασχοληθεί με κατσιμάμουνα. Είχε χαλάσει πολύ σάλιο περί σχέσεις και έρωτος και ήτουνε μεγάλος πια για τέτοια βαρυστόμαχα.
- Ρε λες να 'χει δίκιο ο μπάρμπα Τραμουντάνας...; γύρισε στο Μαδέρη, ο Λαφιάτης.
- Εσύ φιρί φιρί το πας να φας το κεφάλι σου. Δεν ξανασκώ για πάρτη σου. Καλά ξεμπερδέματα.
Και καλά ξεμπερδέματα δεν είχε ο Λαφιάτης ο Θόδωρας, και το κεφάλι το 'φαγε ο Λαφιάτης ο Θόδωρας. Καθόσον; Σμίξανε δέκα φεγγάρια ωραία, και μετά μια απ' τα ίδια. Ώσπου χωρίσανε άνευ αναστολής, και πάει καθένας τη στράτα του. Το φιλοσόφησε, και να τι λέει.
- Τι θαρρείς πως γένεται κερά μου, σαν σου δώκω καντάρια πέντε σημασία; Να σου πω εγώ τι γένεται. Της δικής μου της καρδιάς το κέφι γένεται...
Ε, πως! Δεν είναι μικρό πράμα αδερφάκι μου ν' ανοίγεις την καρδιά σου, να στέκεις, να την καμαρώνεις και να λες, '' Πωπω! Για δε' ρε μια Καρδιά μεγάλη που 'χω! Και δε της φαινότανε!''
Κι άπαξ και πέφτουνε τα θηλυκά απάνου και τη διαγουμίζουνε, να καμαρώνεις και να γελάς και να λες κυμπάρικα...
''Χα ρε! Μεγάλη καρδιάν έχω ρε, και πάρτε, και κόψτε, και να 'χετε, να πορεύεστε...''



30.10.12

Όποια κι’ αν είναι η ερώτηση, η απάντηση είναι: Ο Άνθρωπος και η Άμεση Δημοκρατία



Πρόσκληση σε διάλογο
Όλο και περισσότεροι οραματιζόμαστε και αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο αύριο, για έναν καλύτερο κόσμο, ακόμα και όταν, και ιδιαίτερα όταν, κάποιοι κάνουν ότι μπορούν να μας γυρίσουν στο γκρίζο Χθες και στο μαύρο Μεσαίωνα για να διασφαλίσουν τα ατομικά και ταξικά τους συμφέροντα σε βάρος μας και σε βάρος ολόκληρης της εργαζόμενης Ανθρωπότητας. Γι' αυτό είναι αναγκαίο να ξεκαθαρίσουμε αν το βέλος της πορείας της ανθρωπότητας δείχνει προς το Αύριο ή όπως κάποιοι θα ήθελαν προς το Χθες, προκειμένου να προσανατολιστούμε ή και να αναπροσανατολιστούμε, αλλά και να συγχρονιστούμε με το βηματισμό της ιστορίας .
Επειδή το Αύριο, Μεθαύριο θα είναι Χθες, αποδείχνεται πως η μόνη αμετάβλητη σταθερά είναι το Παρελθόν και η μόνη μεταβλητή είναι το Μέλλον. Και επειδή το Μέλλον δεν είναι παρά η συνέχεια του παρόντος, του Σήμερα, γι’ αυτό η σκέψη και η δράση μας σήμερα, για να είναι ορθολογικά αποτελεσματικές, θα πρέπει να γίνονται με όρους συνείδησης της μη αντιστρεψιμότητας και αλλαγής του παρελθόντος και συνεπώς με όρους Μέλλοντος, ενός Μέλλοντος ανοιχτού και υποκείμενου στην καταστροφική ή στη δημιουργική δράση, ακόμα και στην αδράνεια ή την ‘ουδετερότητα’ του καθενός μας ξεχωριστά και του ανθρώπινου γένους συνολικά.
Αυτό το ζήτημα είναι επιλογή αυτού του βιβλίου, να προσεγγίσουμε την άθλια καθημερινότητά μας, την καπιταλιστική βαρβαρότητα που απειλεί την ανθρωπότητα και τον πολιτισμό της, να προσεγγίσουμε δηλαδή το Σήμερα με όρους Μέλλοντος, ξεκινώντας όμως από την αρχή, όπως αυτή από τις επιστήμες και την ιστοριογραφία ορίζεται. Και είναι βέβαιο, πως για να είναι επιστημονικά, δηλαδή θεωρητικά και πρακτικά αποδεκτή η προσέγγιση αυτής της προοδευτικής πορείας της ανθρωπότητας, από την άγρια αθωότητα ή την αθώα αγριότητα προς ένα καλύτερο κόσμο, τότε αυτή η εμπειρία του παρελθόντος θα πρέπει να είναι, έστω μερικά, αλλά σταθερά και προοδευτικά βελτιούμενη, επαληθεύσιμη ή μη-διαψεύσιμη, όπως αυτό το παρελθόν διαμορφώθηκε, αλλά και ως ιστορία περισώθηκε και αποτυπώθηκε.
Πεποίθησή μου και κεντρική ιδέα αυτού του βιβλίου είναι πως η ανθρωπότητα πορεύεται από καταβολής της, μέσα από μια εξελικτική διαδικασία εξανθρωπισμού και στην αριστοτελική γραμμή του «αεί ανθρωπεύεσθαι», στο φωτεινό μονοπάτι του Ουμανισμού, όχι βέβαια της φάρσας των ιερατείων και της υποκρισίας της «φιλάνθρωπης» μπουρζουαζίας, αλλά του Ουμανισμού των αγώνων και των οραμάτων των δημιουργικών δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού για ένα καλύτερο κόσμο. Και επειδή όλοι, οι κάθε λογής και κοπής σκοταδιστές και φωτοσβέστες προσπαθούν να βγάλουν την ανθρωπότητα από αυτή την πορεία και αρνούνται την ιστορική ύπαρξη και πορεία της ουμανιστικής ιδέας, γι’ αυτό προσπάθησα να αναδείξω τους βασικότερους σταθμούς αυτής της πορείας, όπως οι διάφορες πηγές και η ιστοριογραφία μας τους παρουσιάζουν, ως διαχρονικές οδύνες της ανθρώπινης ιστορίας.

Αυτό το θέμα θα συζητήσουμε, με αφορμή την παρουσίαση αυτού του βιβλίου από τους Μανώλη Γλέζο, Περικλή Κοροβέση, Γίωργο Οικονόμου, Δημήτρη Κωνσταντακόπουλο και Δημοσθένη Γεωργόπουλο.
Θα χαρούμε να τιμήσετε με την παρουσία σας και με την άποψή σας αυτό το διάλογο.
29 Οκτώβρη 2012




Πρόσκληση

Το Βιβλιοπωλείο ΠΑΤΑΚΗ και οι Εκδόσεις ΝΗΣΙΔΕΣ

Σας καλούν
στην παρουσίαση του βιβλίου

του Κώστα Λάμπου

Η Μεγάλη Πορεία της Ανθρωπότητας προς
την Κοινωνική Ισότητα και τον Ουμανισμό

που θα πραγματοποιηθεί στην ΑΘΗΝΑ
την ΠΕΜΠΤΗ 15 Νοεμβρίου 2012
και ώρα 6.30 το βράδυ,
στο βιβλιοπωλείο
ΠΑΤΑΚΗ, Ακαδημίας 65

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι:

Περικλής Κοροβέσης, Συγγραφέας

Γιώργος Οικονόμου, Συγγραφέας

Δημοσθένης Γεωργόπουλος, Οικονομολόγος-Κοινωνιολόγος

Συντονισμός:Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας


Θα ακολουθήσει συζήτηση με τον συγγραφέα

Η παρουσία σας θα μας τιμήσει





Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία του ο Μανώλης Γλέζος


Ελληνο-Βρετανική ανταλλαγή δημιουργικής γραφής


Creative Writing: How to Speak to Each Other - literary trends, experimentations and conversations: «Δημιουργική Γραφή: Διαπολιτισμικές προσεγγίσεις»
Τετάρτη, 31 Οκτωβρίου , στις 18:30 Βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ, Πλατεία Αριστοτέλους 7, Θεσσαλονίκη
Ανοιχτή συζήτηση με τους Fiona Sampson (ποιήτρια), Adam Baron (συγγραφέα),
Θεόδωρο Γρηγοριάδη (συγγραφέα) και Don Schofield (ποιητή, συγγραφέα και μεταφραστή)
Συντονισμός συζήτησης: Suzanne Joinson, Σύμβουλος Λογοτεχνίας, Βρετανικό Συμβούλιο Λονδίνου.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά και τα ελληνικά με διαδοχική μετάφραση.

24.10.12

Truth-photoshop



Στη δευτέρα δημοτικού, επί χούντας, η δασκάλα μας έβαλε μια έκθεση να γράψουμε για τις “γυμναστικές επιδείξεις φέτος στο σχολείο μας”.
Έγραψα, λοιπόν: “Η δασκάλα μας είναι ψεύτρα. Φέτος δεν πρόκειται να γίνουν γυμναστικές επιδείξεις. Διότι,
στην αυλή έχει έρθει μια μπουλντόζα, έχει ανοίξει μια μεγάλη τρύπα, και το σχολείο μας έχει γίνει σαν πατσαβούρα!”.
Ακολούθησε πανικός. Πρώτη φορά και τελευταία, ήταν αυτή, που φώναξαν τη μαμά μου στο σχολείο. Της έκαναν σφοδρές παρατηρήσεις. Από τότε δεν ξανάγραψα αλήθεια στις εκθέσεις μου. Εμπέδωσα, ότι η αλήθεια δεν είναι επιθυμητή στη δασκάλα μου, και είπα να της κάνω τη χάρη (αν και τη χάρη την έκανα πιο πολύ για να μην ξαναταραχτεί η μαμά μου).
To αποτέλεσμα ήταν εκθέσεις μυθοπλασίας με σποραδικά πραγματικά στοιχεία, σε όλη τη διάρκεια του σχολείου… (Παρεμπιπτόντως, ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό εκείνης της έρμης δασκάλας, ότι αυτό το παιδί ίσως κάποτε ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία, αφού ουσιαστικά, σε αυτή την έκθεση κατέγραφε την είδηση…)
Μετά τα χρόνια πέρασαν, και κατάλαβα ότι όχι μόνο στη δασκάλα, αλλά και σε πολλούς άλλους δεν ήταν επιθυμητή η αλήθεια, επίσης, μέχρι που έφτασα στο Γυμνάσιο και άρχισα σιγά σιγά τον λεκτοπόλεμο… με πρώτη εισπράκτορα τη νεοδημοκράτισα φιλόλογo που έλεγε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν φτωχοί…
Η αλήθεια είναι μαλώτρα.
Το γνωρίζω όπως ήδη είπα, από πολύ μικρή.
Αλλά είναι η επιλογή μου. Είναι η ενήλικη ζωή μου. Και η ελευθερία μου.
Ποτέ δεν έκλεισα τα μάτια σε αυτήν, ούτε τα αυτιά, ούτε το στόμα.
Στη ζωή ήρθαμε για έναν και κύριο λόγο: να ζήσουμε την αλήθεια της.
Σε όποιον, λοιπόν, δεν αρέσει, καλύτερα να μένει μακριά μου.
Δεν κάνω άλλες χάρες πια… και κυρίως δεν ασχολούμε με… truth-photoshop.

(φωτογραφία: Β' Δημοτικού, 1971, 9ο Δημοτικό Σχολείο Καλλιθέας - καθισμένη οκλαδόν με σταυρωμένα τα χέρια... η τέταρτη από αριστερά, δίπλα στο ξανθό κοριτσάκι)

21.10.12

2012 - 2013: 3ος χρόνος για το Σεμινάριο Αφήγηση ζωής -Έναρξη νέων μαθημάτων

2012 - 2013: 3ος χρόνος για το Σεμινάριο Αφήγηση ζωής -Έναρξη νέων μαθημάτων

«Η ζωή δεν είναι αυτή που έζησε κανείς αλλά αυτή που θυμάται και όπως τη θυμάται για να την διηγηθεί» Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές



Εκπαιδεύτρια  Κρυσταλία Πατούλη, Δημοσιογράφος - Σύμβουλος Συστημικής Προσέγγισης
  • Φέτος, προστίθεται μία νέα δυνατότητα συνεργασίας - συμμετοχής του σεμιναρίου "Αφήγηση ζωής" στις "Αληθινές Ιστορίες Μεσογείου", μια διεθνής διοργάνωση, όπου μπορεί οποιοσδήποτε από τους "Ανώνυμους Αφηγητές" να λάβει μέρος  με ένα κείμενό του ή ένα διήγημα 5 σελίδων, με θέμα μία αληθινή ιστορία ζωής! της περιοχής της Μεσογείου...


ΣΤΟΧΟΣ βιωματικού σεμιναρίου - εργαστηρίου Δημιουργικής "Αφήγησης ζωής":
«Οι ιστορίες μας γίνονται τόσο πολύ δικό μας κομμάτι, ώστε και εμείς δεν τις συνειδητοποιούμε, όπως το ψάρι που ανακαλύπτει το νερό τελευταίο» έχει πει ο Jerome Bruner (Αφηγηματική θεραπεία).
Στόχος μας σε αυτό το σεμινάριο είναι να ανακαλύψουμε το… νερό.
Ο εαυτός μας άλλωστε είναι πιθανώς το εντυπωσιακότερο έργο τέχνης που συνεχώς εξελίσσουμε και σίγουρα το πιο περίπλοκο, αφού δημιουργούμε όχι μόνο μια ιστορία για τον εαυτό μας αλλά πολλές!

Σύμφωνα με τον Bruner: «Δεν υπάρχει ένας εαυτός που απλώς στέκεται εκεί έτοιμος να περιγραφεί με λέξεις, αλλά πολύ περισσότεροι. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι συνεχώς κατασκευάζουμε και ανακατασκευάζουμε τον εαυτό μας με βάση το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον – τις προσδοκίες που έχουν οι άλλοι για μας». 

Με τη δύναμη της γραφής και κυρίως της ρεαλιστικής αφήγησης ως δημιουργικό εργαλείο αλλαγών, και στόχο τη φράση: «Να είσαι ο εαυτός σου, αν… τον ξέρεις», το εργαστήριο αυτό, θα μπορούσε να προσυπογράψει εκείνο που είπε ο Σωκράτης: «Ζωή που δεν μπορείς να την αναλύσεις, δεν αξίζει να την ζεις». 

Καθώς οι λέξεις είναι το βασικό υλικό που χτίζουμε τη σχέση μας με την πραγματικότητα, ενώ συγχρόνως οι πραγματικές ιστορίες των ανθρώπων έχουν ίσως… μεγαλύτερη φαντασία από οποιαδήποτε λογοτεχνική επινόηση, η ρεαλιστική αφήγηση ζωής μπορεί να είναι απρόβλεπτα αποκαλυπτική ακόμη και στον ίδιο τον αφηγητή της και κάποιες φορές, εξίσου ενδιαφέρουσα σε ανάγνωση και από ένα αριστούργημα παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Αυτό το εργαστήρι μέσω της δημιουργικής αφήγησης ζωής, μπορεί επιλεκτικά να αυξήσει επίσης το επίπεδο της αυτογνωσίας όλων εκείνων των πιθανά κρυμμένων συγγραφικών εαυτών (εσωτερικών φωνών κατά Μ. Μπαχτίν) που ο καθένας μπορεί να ανακαλύψει γράφοντας και έχει τη δύναμη ακόμη και να… αλλάξει το παρελθόν, μέσα από μια διαφορετική οπτική γωνία του παρόντος. Σε κάθε κύκλο του εργαστηρίου, σημαντικός στόχος της «δημιουργικής αφήγησης» εκτός από τις γνώσεις για την δύναμη της γραφής και της προφορικής αφήγησης, είναι να ανακαλυφθούν για τον συμμετέχοντα όσο περισσότερες άγνωστες πτυχές του συγγραφικού εαυτού που θα καταφέρουν να αποτελέσουν την πρόκληση για ένα… μαγικά ρεαλιστικό ταξίδι δημιουργικής γραφής.

Σε ποιους απευθύνεται:
Σε όλους όσοι θα ήθελαν να ανακαλύψουν τη δύναμη της γραπτής και προφορικής αφήγησης ως δημιουργικό εργαλείο:
  • Αυτογνωσίας
  • Αλλαγών – μεταβάσεων
  • Προσωπικής ανάπτυξης
  • Έκφρασης
  • Δημιουργικότητας
  • Αλλά και τη συγγραφική – αφηγηματική τους δεινότητα.
Τρόπος διεξαγωγής:
  • Ασκήσεις γραπτής και προφορικής (απομαγνητοφωνημένης) αφήγησης: Ανακαλύπτοντας το πρόσωπο του συγγραφικού-αφηγηματικού μας εαυτού - ύφος, χαρακτήρας, στόχοι, στυλ γραφής, επίπεδο επίγνωσης.
  • Γνωριμία με βιβλία και συγγραφείς κυρίως non-fiction ιστοριών.
  • «Ανάγνωση» ρεαλιστικών αφηγήσεων – αυτοβιογραφιών σε όλες τις μορφές τέχνης (φωτογραφία, κινηματογράφος, θέατρο, λογοτεχνία, στιχουργική, ζωγραφική κλπ)
  • Βιωματικές αυτοβιογραφικές ασκήσεις με στόχο την αύξηση της αυτογνωσίας και της δημιουργικότητας αλλάζοντας συνεχώς πλαίσια και οπτικές γωνίες αφήγησης.
  • Αναγνώριση των πολλών «φωνών» (βλ. Μ. Μπαχτίν) που συνυπάρχουν σε ένα γραπτό κείμενο, μέσα από συγκεκριμένες ασκήσεις.
  • Βιωματικές ασκήσεις αυτογνωσίας αναλόγως των ενδιαφερόντων που αναδύονται από τις αυτοβιογραφικές ασκήσεις των συμμετεχόντων για τα οποία δίνονται επιπλέον και σημειώσεις θεωρίας ψυχολογίας, κοινωνιολογίας και ανθρωπολογίας.
  • Βιβλιογραφία αυτοβιογραφιών αλλά και θεμάτων θεωρίας σε σχέση με τα πιο ενδιαφέροντα ζητήματα που επίσης αναδύονται από τις βιωματικές αυτοβιογραφικές ασκήσεις.
Στα πλαίσια του σεμιναρίου διοργανώνονται λογοτεχνικές αλλά και άλλες συναντήσεις "Αφηγήσεις Έργου - Ζωής" με γνωστές προσωπικότητες των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών και παρακολουθούνται προαιρετικά θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες, αλλά και άλλα πολιτιστικά δρώμενα που άπτονται στο θέμα του σεμιναρίου (αφηγήσεις ζωής) όπως και επισκέψεις σε προσωπικότητες που άφησαν το στίγμα τους μέσα από το αυτοβιογραφικό τους έργο.

Επίσης, όλοι οι συμμετέχοντες “Ανώνυμοι Αφηγητές” διαχειρίζονται από κοινού τον δικό τους κοινό ιστότοπο, δημοσιεύοντας  κείμενα, ή άρθρα και θέματα που τους ενδιαφέρουν, και μοιράζονται πολλές άλλες δραστηριότητες. Τέλος, ξεκίνησε και η Λέσχη Ανάγνωσης των “Ανώνυμων Αφηγητών” κάθε τελευταίο Σάββατο του μήνα, 7-9μμ, με ελεύθερη είσοδο για όποιον επιθυμεί να συμμετέχει.

*Πνευματικά δικαιώματα, δημιουργία, οργάνωση, και ευθύνη σεμιναρίου «Αφήγηση Ζωής»: Κρυσταλία Πατούλη, Δημοσιογράφος - Σύμβουλος Συστημικής Προσέγγισης
Επικοινωνία: cpatouli@yahoo.gr
 ---
Συνεργασίες Μικρό Πολυτεχνείο* , Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων κ.α.

info:
Για το Πρόγραμμα του Σεμιναρίου στο Μικρό Πολυτεχνείο:
Διάρκεια: 4 μήνες, 16 συναντήσεις 3ωρες
Κάθε Κυριακή: 17:30 – 20:30
Έναρξη: Κυριακή 7/12/2012
Παρουσίαση - συνάντηση για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα στις 3/12/12, ώρα 21:00 (Πλατεία Ασωμάτων 7, Θησείο, 1ος όροφος)


----------
*Κάποιες από τις Αφηγήσεις Έργου - Ζωής στο Μικρό Πολυτεχνείο:
"Αφήγηση Έργου - Ζωής" - Μικρό Πολυτεχνείο
www.mikropolytexneio.gr/index.php?...
Εργαστήριο Δημιουργικής αφήγησης - «Αφηγήσεις Έργου-Ζωής». Πόσο γνωρίζουμε την… ιστορία της ζωής μας; Πόσο γνωρίζουμε τον αφηγηματικό μας εαυτό; ...
 
Αφήγηση Έργου - Ζωής - Μικρό Πολυτεχνείο
www.mikropolytexneio.gr/index.php?...
με αφορμή το έργο ΑΣΚΗΤΙΚΗ του Νίκου Καζαντζάκη που έφερε στη σκηνή ο Βασίλης Βασιλάκης.
 
Β' «Αφηγήσεις Έργου-ζωής - Μικρό Πολυτεχνείο
www.mikropolytexneio.gr/index.php?...
20 Φεβ. 2011 – Μετά την παράσταση στις 22:30 ακολουθεί η "Αφήγηση έργου - ζωής" και συζήτηση των θεατών με τον σκηνοθέτη Βασίλη Βασιλάκη υπό τον ...
 
Αφήγηση Έργου - Ζωής - Μικρό Πολυτεχνείο
www.mikropolytexneio.gr/...is.../478-2-
Σεμινάρια τέχνης στην Αθήνα, από σημαντικούς έλληνες καλλιτέχνες σε πνεύμα φιλικό, παρεϊστικο, ανεξίθρησκο και openmind.
 
O Περικλής Κοροβεσης στο Μικρο Πολυτεχνειο « ΑΦΗΓΗΣΗ ΖΩΗΣ ...
afigisizois.wordpress.com/.../o-περικλής-κ...
9 Μαρ. 2012 – Ο Περικλής Κοροβέσης στο Μικρό Πολυτεχνείο ... πραγματοποιηθεί εκδήλωση Αφήγησης ΈργουΖωής αφιερωμένη στον συγγραφέα Περικλή ...
 
Αφηγήσεις Έργου - Ζωής στο Μικρό Πολυτεχνείο | TVXS - TV Χωρίς ...
tvxs.gr/.../αφηγήσεις-έργου-ζωής-στο-μικρ... -
26 Φεβ. 2011 – Αφηγήσεις Έργου - Ζωής στο Μικρό Πολυτεχνείο ... Μικρό Πολυτεχνείο και το εργαστήριο «Δημιουργικής Αφήγησης» της Κρυσταλίας Πατούλη.
 
Ο Περικλής Κοροβέσης στο Μικρό Πολυτεχνείο Σήμερα, Πέμπτη 15 ...
camerastyloonline.wordpress.com/.../o-per...
15 Μαρ. 2012 – Ο Περικλής Κοροβέσης στο Μικρό Πολυτεχνείο Σήμερα, Πέμπτη 15 ... Μικρό Πολυτεχνείο εκδήλωση Αφήγησης ΈργουΖωής αφιερωμένη στον ...
 
ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ | CAMERASTYLO ONLINE
camerastyloonline.wordpress.com/.../μικρ...
15 Μαρ. 2012 – Ο Περικλής Κοροβέσης στο Μικρό Πολυτεχνείο Σήμερα, Πέμπτη 15 ... Μικρό Πολυτεχνείο εκδήλωση Αφήγησης ΈργουΖωής αφιερωμένη στον ...
 
Σεμινάριο "Αφήγηση ζωής": Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ...
crystal-metaepikoinonia.blogspot.com/.../b... -
18 Μαρ. 2012 – Η Αγαθή Δημητρούκα στο Μικρό Πολυτεχνείο - Με αφορμή την ... με τίτλο "Αφήγηση έργου - ζωής" και από το Σεμινάριο Στιχουργικής της ...
 
Σεμινάριο "Αφήγηση ζωής": O Bασίλης Βασιλάκης για την Ασκητική
 
Αφηγήσεις Έργου - Ζωής στο Μικρό Πολυτεχνείο - afigiseis ergou ...
www.inews.gr › ΕιδησειςTVXS -
26 Φεβ. 2011 – Αφηγήσεις Έργου - Ζωής στο Μικρό Πολυτεχνείο - afigiseis ergou zois ... στο Μικρό Πολυτεχνείο και το εργαστήριο «Δημιουργικής Αφήγησης» ...
 
Αφηγήσεις ΈργουΖωής στο Μικρό Πολυτεχνείο | WEB-NEWS.GR
web-news.gr/αφηγήσεις-έργου-ζωής-στο-μ... -
26 Φεβ. 2011 – Αφηγήσεις ΈργουΖωής στο Μικρό Πολυτεχνείο ... Μικρό Πολυτεχνείο και το εργαστήριο «Δημιουργικής Αφήγησης» της Κρυσταλίας Πατούλη.
 
Ο Βασίλης Βασιλάκης για την "Ασκητική" | TVXS - TV Χωρίς Σύνορα
tvxs.gr/.../o-basilis-basilakis-gia-tin-askitik... -
29 Ιαν. 2012 – ... και την ανάλογη συνάντηση "Αφήγησης Έργου Ζωής" με συμμετοχή κοινού, ... το σεμινάριο της Κρυσταλίας Πατούλη στο Μικρό Πολυτεχνείο ...
 
Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης στο Mικρό Πολυτεχνείο | TVXS - TV Χωρίς ...
tvxs.gr/.../o-dimitris-zerboydakis-sto-mikr... -
27 Νοεμ. 2011 – Ο συνθέτης Δημήτρης Ζερβουδάκης έρχεται από τη Θεσσαλονίκη στο Μικρό Πολυτεχνείο, για μία "Aφήγηση έργουζωής", με ζωντανή μουσική ...
 
Ο Περικλής Κοροβέσης στο Μικρό Πολυτεχνείο | TVXS - TV Χωρίς ...
tvxs.gr/.../o-periklis-korobesis-sto-mikro-p... -
15 Μαρ. 2012 – Ο Περικλής Κοροβέσης στο Μικρό Πολυτεχνείο ... θα πραγματοποιηθεί στο Μικρό Πολυτεχνείο εκδήλωση Αφήγησης Έργου - Ζωής αφιερωμένη ...
 
Εργαστήριο Δημιουργικής αφήγησης (4oς κύκλος) - Αφήγηση ζωής
crystal-metaepikoinonia.blogspot.com/.../4... -
9 Απρ. 2012 – Αυτό το εργαστήρι μέσω της δημιουργικής αφήγησης ζωής, μπορεί .... Αυτό το καλοκαίρι στο Μικρό Πολυτεχνείο · ✿ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΕΡΓΟΥ ΖΩΗΣ: ...
 
Με αφορμη την Παγκοσμια Ημερα Ποιησης | Η ... - ΑΦΗΓΗΣΗ ΖΩΗΣ
afigisizois.wordpress.com/.../με-αφορμη-τ... -
18 Μαρ. 2012 – Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στο Μικρό Πολυτεχνείο, .... Αφηγηση εργουζωης – Δημητρης Ζερβουδακης · Η ιστορια του ...

13.10.12

Τα τυπικά χαρακτηριστικά του πρωτο-φασισμού. Toυ Ουμπέρτο Έ


Παρά την ασάφεια αυτή, νομίζω πως μπορούμε να σκιαγραφήσουμε έναν κατάλογο χαρακτηριστικών τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά αυτού που ονομάζω «πρωτοφασισμό», ή «αρχέγονο φασισμό». Αυτά τα χαρακτηριστικά δεν μπορούν να οργανωθούν σε ένα ενιαίο σύστημα· πολλά απ' αυτά αλληλοαναιρούνται, και είναι επίσης αντιπροσωπευτικά και άλλων μορφών δεσποτισμού ή φανατισμού. Η παρουσία ενός και μόνο απ' αυτά, όμως, αρκεί για να επιτρέψει στο φασισμό να συμπτυχθεί γύρω του.
1. Το πρώτο χαρακτηριστικό του πρωτοφασισμού είναι η λατρεία της παράδοσης. Η παραδοσιαρχία, βέβαια, είναι πολύ παλαιότερη από τον φασισμό. Δεν χαρακτήριζε μόνο την αντιεπαναστατική σκέψη των Καθολικών μετά τη Γαλλική Επανάσταση, αλλά γεννήθηκε στους ελληνιστικούς χρόνους, ως αντίδραση στον κλασικό ελληνικό ορθολογισμό. Στη λεκάνη της Μεσογείου, λαοί διαφόρων θρησκειών (που οι περισσότερες απ' αυτές είχαν γίνει δεκτές στο ρωμαϊκό πάνθεο) άρχισαν να ονειρεύονται κάποια αποκάλυψη που είχε συμβεί στην αυγή της ανθρώπινης ιστορίας. Αυτή η αποκάλυψη, σύμφωνα με τη μυστηριακή αίγλη που καλλιεργούσε η παραδοσιαρχία, είχε παραμείνει για πολύ καιρό κρυμμένη κάτω από το πέπλο γλωσσών που ήταν πια ξεχασμένες στα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, στους κέλτικους ρούνους, στους παπύρους των σχεδόν άγνωστων θρησκειών της Ασίας.
Αυτή η νέα κουλτούρα έπρεπε να είναι συγκρητιστική. Ο συγκρητισμός δεν είναι απλά, όπως λένε τα λεξικά, «ο συνδυασμός διαφόρων μορφών πίστης και λατρευτικής πρακτικής»· ένας τέτοιος συνδυασμός πρέπει να ανέχεται τις αντιφάσεις. Καθένα από τα αρχικά μηνύματα περιέχει ψήγματα σοφίας, και όποτε έμοιαζαν να λένε διαφορετικά ή ασύμβατα πράγματα αυτό συνέβαινε μόνο και μόνο γιατί όλα παραπέμπουν, με αλληγορικό τρόπο, στην ίδια αρχέγονη αλήθεια.
Συνεπώς, δεν μπορεί να υπάρξει καμία πρόοδος στη γνώση. Η αλήθεια έχει ήδη καταγραφεί μια για πάντα, κι εμείς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίζουμε να ερμηνεύουμε το δυσνόητο μήνυμά της.
Αν κοιτάξει κανείς τις βιβλιοθήκες διαφόρων φασιστικών καθεστώτων, θα βρει όλους τους μείζονες διανοητές της παραδοσιαρχίας. Η ναζιστική εσωτερική γνώση τρεφόταν με παραδοσιαρχικά, συγκρητιστικά και μυστικιστικά στοιχεία. Η πηγή που επηρέασε περισσότερο τις θεωρίες της νέας ιταλικής δεξιάς, ο Ιούλιος Έβολα, συνδύαζε το Άγιο Δισκοπότηρο με τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, και την αλχημεία με την Αγία Ρωμαϊκή και Γερμανική Αυτοκρατορία. Και μόνο το γεγονός ότι η ιταλική δεξιά, για να δείξει πόσο ανοιχτό μυαλό διαθέτει, διεύρυνε αυτό τον κατάλογο ώστε να συμπεριλάβει και έργα του Ντε Μαιτρ, του Γκενόν και του Γκράμσι, αποτελεί ολοφάνερη απόδειξη συγκρητισμού.
Αν κοιτάξετε τα ράφια που, στα αμερικάνικα βιβλιοπωλεία, φέρουν την επιγραφή «Νέα Εποχή», θα βρείτε εκεί μέχρι και Άγιο Αυγουστίνο, ο οποίος, απ' ό,τι γνωρίζω, δεν ήταν φασίστας. Αλλά το να συνδυάζεις τον Άγιο Αυγουστίνο με το Στόουνχεντζ αυτό είναι σύμπτωμα πρωτοφασισμού.
2. Η παραδοσιαρχία συνεπάγεται την απόρριψη του μοντερνισμού. Και οι φασίστες και οι εθνικοσοσιαλιστές κυριολεκτικά λάτρευαν την τεχνολογία, ενώ οι διανοητές της παραδοσιαρχίας συνήθως την απορρίπτουν ως αντίθετη προς τις παραδοσιακές πνευματικές αξίες. Όμως, παρόλο που ο ναζισμός υπερηφανευόταν για τα βιομηχανικά του επιτεύγματα, ο εγκωμιασμός του μοντερνισμού δεν ήταν παρά η επιφάνεια μιας ιδεολογίας βασισμένης στην ιδέα Αίμα και Γη (Blut und Boden). Η απόρριψη του σύγχρονου κόσμου ήταν μεταμφιεσμένη σαν αντίκρουση του καπιταλιστικού τρόπου ζωής, αλλά αφορούσε κυρίως στην απόρριψη του Πνεύματος του 1789 (και του 1776, φυσικά). Ο Διαφωτισμός, η Εποχή του Ορθολογισμού, γίνεται αντιληπτή ως απαρχή της σύγχρονης αχρειότητας. Κατ' αυτή την έννοια, ο πρωτοφασισμός μπορεί να οριστεί ως ανορθολογισμός.
3. Ο ανορθολογισμός βασίζεται επίσης στη λατρεία της δράσης για τη δράση. Επειδή η δράση είναι από μόνη της όμορφη, πρέπει να αναλαμβάνεται πριν, ή χωρίς, οποιαδήποτε σκέψη. Η σκέψη είναι μια μορφή αποδυνάμωσης. Επομένως, η κουλτούρα είναι ύποπτη, στο βαθμό που ταυτίζεται με την κριτική στάση. Η καχυποψία απέναντι στον κόσμο της διανόησης αποτελούσε πάντοτε σύμπτωμα του πρωτοφασισμού, από την υποτιθέμενη ρήση του Γκέμπελς («όταν ακούω να μιλάνε για κουλτούρα αρπάζω το όπλο μου») μέχρι τη συχνή χρήση εκφράσεων όπως «εκφυλισμένοι διανοούμενοι», «κουλτουριάρηδες», «παρηκμασμένοι σνομπ», «τα πανεπιστήμια είναι φωλιές κομμουνιστών». Οι επίσημοι φασίστες διανοούμενοι ασχολούνταν κυρίως με το να επιτίθενται στον σύγχρονο πολιτισμό και την αριστερή διανόηση, που έχουν προδώσει τις παραδοσιακές αξίες.
4. Καμιά συγκρητιστική πίστη δεν αντέχει στην αναλυτική κριτική. Το κριτικό πνεύμα κάνει διακρίσεις μεταξύ των εννοιών, και αυτές οι διακρίσεις αποτελούν σημάδι μοντερνισμού. Στον σύγχρονο πολιτισμό, η επιστημονική κοινότητα επαινεί τη διαφωνία ως μέθοδο βελτίωσης της γνώσης. Για τον πρωτοφασισμό, η διαφωνία είναι προδοσία.
5. Εξάλλου, η διαφωνία αποτελεί σημάδι ποικιλομορφίας. Ο πρωτοφασισμός καλλιεργεί και αναζητεί τη συναίνεση με το να οξύνει και να εκμεταλλεύεται το φυσικό φόβο του διαφορετικού. Η πρώτη έκκληση ενός φασιστικού ή πρώιμου φασιστικού κινήματος είναι η έκκληση ενάντια στους παρείσακτους. Επομένως, ο πρωτοφασισμός είναι εξ ορισμού ρατσιστικός.
6. Ο πρωτοφασισμός πηγάζει από την ατομική ή κοινωνική απογοήτευση. Αυτός είναι και ο λόγος που ένα από τα πιο τυπικά χαρακτηριστικά των φασιστικών καθεστώτων του παρελθόντος ήταν η επίκληση προς μια απογοητευμένη μεσαία τάξη που μαστιζόταν από μια οικονομική κρίση ή ένιωθε πολιτικά εξευτελισμένη και φοβισμένη από την πίεση που ασκούσαν οι χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις. Στην εποχή μας, που οι παλιοί «προλετάριοι» είναι πλέον μικροαστοί (και τα λούμπεν στοιχεία είναι κατά κανόνα αποκλεισμένα από την πολιτική σκηνή), ο φασισμός του αύριο θα βρει το ακροατήριό του σ' αυτή τη νέα πλειοψηφία.
7. Στους ανθρώπους που νιώθουν πως δεν έχουν πλέον ξεκάθαρη κοινωνική ταυτότητα, ο πρωτοφασισμός λέει πως το μοναδικό τους προνόμιο είναι το πιο κοινό, ότι έχουν γεννηθεί στην ίδια χώρα. Αυτή είναι και η απαρχή του εθνικισμού. Άλλωστε, το μοναδικό πράγμα που μπορεί να δώσει ταυτότητα στο έθνος είναι οι εχθροί του. Έτσι, στη ρίζα της πρωτοφασιστικής ψυχολογίας υπάρχει μια εμμονή με τις συνωμοσίες, ιδιαίτερα τις διεθνείς. Οι οπαδοί πρέπει να νιώθουν πολιορκημένοι. Ο πιο εύκολος τρόπος να πολεμήσεις μια συνωμοσία είναι η επίκληση στην ξενοφοβία. Αλλά η συνωμοσία πρέπει να έχει και εσωτερικούς μοχλούς: οι Εβραίοι είναι συνήθως ο καλύτερος στόχος, γιατί έχουν το πλεονέκτημα να είναι ταυτόχρονα και εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί. Στις Η.Π.Α., ένα εμφανές δείγμα συνωμοσιολογικής εμμονής βρίσκεται στο βιβλίο του Πατ Ρόμπερτσον Η Νέα Τάξη Πραγμάτων, αλλά, όπως έχουμε δει πρόσφατα, υπάρχουν και πολλά άλλα.
8. Οι οπαδοί πρέπει να νιώθουν ταπεινωμένοι από τον επιδεικτικό πλούτο και την δύναμη των εχθρών τους. Όταν ήμουν μικρό παιδί, μου είχαν μάθει ότι οι Εγγλέζοι είχαν πέντε γεύματα τη μέρα. Έτρωγαν πιο συχνά από τους φτωχούς αλλά νηφάλιους Ιταλούς. Και ότι οι Εβραίοι είναι πλούσιοι και βοηθάνε ο ένας τον άλλο μέσω ενός μυστικού δικτύου αμοιβαίας αρωγής. Έτσι, με μια συνεχή μετατόπιση της ρητορικής εστίασης, οι εχθροί είναι ταυτόχρονα πολύ ισχυροί και πολύ αδύναμοι. Οι φασιστικές κυβερνήσεις είναι καταδικασμένες να χάνουν τους πολέμους τους, γιατί είναι εγγενώς ανίκανες να κάνουν μια αντικειμενική εκτίμηση της δύναμης του εχθρού.
9. Για τον πρωτοφασισμό, δεν υπάρχει αγώνας για τη ζωή· αντίθετα, η ζωή είναι ένας συνεχής αγώνας. Επομένως, ο ειρηνισμός ισοδυναμεί με συναλλαγή με τον εχθρό. Είναι κακός, γιατί η ζωή είναι ένας συνεχής πόλεμος. Αυτό, όμως, επιφέρει ένα «σύμπλεγμα Αρμαγεδδώνα». Εφόσον οι εχθροί πρέπει να ηττηθούν, θα πρέπει να υπάρξει μια τελική μάχη, μετά από την οποία το κίνημα θα έχει υπό τον έλεγχό του ολόκληρο τον κόσμο. Μια τέτοια «τελική λύση», όμως, θα σημάνει την αρχή μιας περιόδου ειρήνης, μιας Χρυσής Εποχής, πράγμα που έρχεται σε αντίφαση με το δόγμα του συνεχούς πολέμου. Κανείς φασίστας ηγέτης δεν έχει καταφέρει ποτέ να λύσει αυτό το πρόβλημα.
10. Ο ελιτισμός αποτελεί χαρακτηριστική διάσταση κάθε αντιδραστικής ιδεολογίας, στο βαθμό που είναι θεμελιωδώς αριστοκρατικός, και ο αριστοκρατικός και μιλιταριστικός ελιτισμός συνεπάγεται την περιφρόνηση προς τους αδύναμους. Ο πρωτοφασισμός μπορεί να εκφράσει μόνο έναν λαϊκό ελιτισμό. Κάθε πολίτης ανήκει στον καλύτερο λαό του κόσμου, τα μέλη του κόμματος είναι οι καλύτεροι πολίτες, κάθε πολίτης μπορεί (ή πρέπει) να γίνει μέλος του κόμματος. Αλλά δεν μπορεί να υπάρχουν πατρίκιοι χωρίς πληβείους. Ο Ηγέτης, που γνωρίζει ότι η εξουσία δεν του απονεμήθηκε δημοκρατικά αλλά την κατέκτησε με τη βία, γνωρίζει επίσης ότι η δύναμή του βασίζεται στην αδυναμία των μαζών· οι μάζες είναι αδύναμες, και γι' αυτό χρειάζονται και αξίζουν έναν ηγεμόνα. Και εφόσον η ομάδα είναι οργανωμένη ιεραρχικά (σύμφωνα με το στρατιωτικό πρότυπο), κάθε ηγέτης περιφρονεί τους υφισταμένους του, και καθένας απ' αυτούς περιφρονεί τους κατωτέρους του. Αυτό ενισχύει την αίσθηση του μαζικού ελιτισμού.
11. Μέσα σ' αυτή την προοπτική, όλοι μαθαίνουν πως πρέπει να γίνουν ήρωες. Σε κάθε μυθολογία, ο ήρωας είναι ένα εξαιρετικό ον, αλλά για την πρωτοφασιστική ιδεολογία ο ηρωισμός είναι ο κανόνας. Αυτή η λατρεία του ηρωισμού συνδέεται στενά με τη λατρεία του θανάτου. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα συνθήματα που είχαν οι ισπανοί φαλαγγίτες ήταν το «viva la muerte» («ζήτω ο θάνατος»). Στις μη φασιστικές κοινωνίες, ο απλός λαός μαθαίνει ότι ότι ο θάνατος είναι κάτι το δυσάρεστο που όμως πρέπει να το αντιμετωπίζει με αξιοπρέπεια· και οι πιστοί μαθαίνουν ότι είναι ένας οδυνηρός τρόπος για να περάσουν σε μια μεταφυσική ευτυχία. Αντίθετα, ο πρωτοφασίστας ήρωας αποζητά τον ηρωικό θάνατο, ο οποίος διαφημίζεται ως η μεγαλύτερη ανταμοιβή για μια ηρωική ζωή. Ο πρωτοφασίστας ήρωας ανυπομονεί να πεθάνει. Μέσα στην ανυπομονησία του, συχνά στέλνει κι άλλους ανθρώπους στο θάνατο.
12. Επειδή και ο συνεχής πόλεμος και ο ηρωισμός είναι δύσκολα παιχνίδια, ο πρωτοφασίστας μεταθέτει τον πόθο του για εξουσία στη σεξουαλική συμπεριφορά του. Έτσι προκύπτει ο ματσισμός [σ.τ.Μ.: το αντριλίκι] (που συνεπάγεται αφενός την περιφρόνηση προς τη γυναίκα και αφετέρου την καταδίκη παρεκκλινουσών ερωτικών συνηθειών, όπως η αγνότητα ή η ομοφυλοφιλία). Και επειδή και το σεξ είναι δύσκολο παιχνίδι, ο πρωτοφασίστας ήρωας προτιμά να παίζει με τα όπλα - σαν φαλλικό υποκατάστατο.
13. Ο πρωτοφασισμός βασίζεται σε έναν επιλεκτικό λαϊκισμό, έναν ποιοτικό λαϊκισμό, θα έλεγε κανείς. Σε μια δημοκρατία, οι πολίτες έχουν ατομικά δικαιώματα, αλλά οι πολίτες συνολικά έχουν πολιτική επιρροή μόνο από ποσοτική άποψη ακολουθούνται οι αποφάσεις της πλειοψηφίας. Για τον πρωτοφασισμό, όμως, τα άτομα ως άτομα δεν έχουν δικαιώματα, και ο Λαός γίνεται αντιληπτός σαν ποιότητα, σαν μια μονολιθική οντότητα που εκφράζει την Κοινή Βούληση. Και επειδή κανένα μεγάλο σύνολο ατόμων δεν μπορεί ποτέ να έχει κοινή βούληση, ο Ηγέτης παριστάνει το διερμηνέα τους. Έχοντας χάσει την εξουσία της αντιπροσώπευσης, οι πολίτες δεν πράττουν· καλούνται μόνο να παίξουν το ρόλο του Λαού. Έτσι, ο Λαός δεν είναι παρά ένα θεατρικό εφεύρημα. Για να πάρουμε μια γεύση ποιοτικού λαϊκισμού δεν χρειαζόμαστε πλέον την Πιάτσα Βενέτσια της Ρώμης, ούτε το Στάδιο της Νυρεμβέργης. Υπάρχει στο μέλλον μας ένας τηλεοπτικός ή διαδικτυακός λαϊκισμός, στον οποίο η συναισθηματική αντίδραση μιας επιλεγμένης ομάδας πολιτών θα μπορεί να παρουσιάζεται και να γίνεται αποδεκτή ως η Φωνή του Λαού.
Λόγω του ποιοτικού λαϊκισμού του, ο πρωτοφασισμός πρέπει να είναι κατά των «διεφθαρμένων» κοινοβουλευτικών κυβερνήσεων. Μια από τις πρώτες φράσεις που είπε ο Μουσολίνι στο ιταλικό κοινοβούλιο ήταν «Θα μπορούσα να μετατρέψω αυτό το βουβό και καταθλιπτικό μέρος σε στρατόπεδο για τις σπείρες μου» οι «σπείρες» είναι μια υποδιαίρεση της παραδοσιακής ρωμαϊκής λεγεώνας. Βέβαια, αμέσως βρήκε καλύτερο καταυλισμό για τις σπείρες του, αλλά λίγο αργότερα διέλυσε το κοινοβούλιο. Όποτε ένας πολιτικός αμφισβητεί τη νομιμότητα ενός κοινοβουλίου γιατί δεν αντιπροσωπεύει πλέον τη Φωνή του Λαού, αρχίζει και μυρίζει πρωτοφασισμό.
14. Ο πρωτοφασισμός μιλάει την «Νέα Ομιλία». Η Νέα Ομιλία επινοήθηκε από τον Όργουελ στο βιβλίο του 1984, ως επίσημη γλώσσα του Αγγλικού Σοσιαλισμού. Αλλά σε πολλές μορφές δικτατορίας συναντά κανείς πρωτοφασιστικά χαρακτηριστικά. Όλα τα ναζιστικά και φασιστικά σχολικά εγχειρίδια χρησιμοποιούσαν φτωχό λεξιλόγιο και στοιχειώδη σύνταξη, με σκοπό να περιορίσουν τη διάδοση των εργαλείων της σύνθετης και κριτικής σκέψης. Αλλά πρέπει να είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε άλλα είδη Νέας Ομιλίας, ακόμα κι αν παίρνουν τη φαινομενικά αθώα μορφή ενός δημοφιλούς τοκ-σόου.
Το πρωινό της 27ης Ιουλίου 1943, έμαθα ότι, σύμφωνα με ραδιοφωνικές ανακοινώσεις, ο φασισμός είχε καταρρεύσει και ο Μουσολίνι είχε συλληφθεί. Όταν η μητέρα μου με έστειλε να αγοράσω την εφημερίδα, είδα ότι οι εφημερίδες στον κοντινότερο πάγκο είχαν διαφορετικούς τίτλους. Επιπλέον, αφού είδα τους τίτλους, συνειδητοποίησα ότι κάθε εφημερίδα έγραφε διαφορετικά πράγματα. Αγόρασα μία στην τύχη, και διάβασα στην πρώτη σελίδα ένα μήνυμα που το υπέγραφαν πέντε ή έξι πολιτικά κόμματα ανάμεσά τους η Χριστιανική Δημοκρατία, το Κομμουνιστικό Κόμμα, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Κόμμα της Δράσης, και το Φιλελεύθερο Κόμμα.
Μέχρι τότε, πίστευα ότι υπήρχε μόνο ένα κόμμα σε κάθε χώρα, και ότι στην Ιταλία αυτό ήταν το Εθνικό Φασιστικό Κόμμα. Τώρα, ανακάλυπτα ότι στη χώρα μου μπορούσαν να υπάρχουν ταυτόχρονα διάφορα κόμματα. Καθώς ήμουν έξυπνο παιδί, κατάλαβα ότι όλα αυτά τα κόμματα δεν μπορεί να γεννήθηκαν μέσα σε μια νύχτα, άρα θα πρέπει να υπήρχαν εδώ και αρκετό καιρό ως μυστικές οργανώσεις.
Το μήνυμα στην πρώτη σελίδα πανηγύριζε για το τέλος της δικτατορίας και την επιστροφή της ελευθερίας: της ελευθερίας του λόγου, του τύπου, της πολιτικής σύμπραξης. Αυτές τις λέξεις, «ελευθερία», «δικτατορία» τις διάβαζα τώρα για πρώτη φορά στη ζωή μου. Χάρη σ' αυτές τις λέξεις, ξαναγεννήθηκα ως ελεύθερος δυτικός άνθρωπος.
Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, ώστε το νόημα αυτών των λέξεων να μην ξεχαστεί ξανά. Ο πρωτοφασισμός βρίσκεται ακόμα γύρω μας, πολλές φορές με πολιτικά. Θα ήταν πολύ ευκολότερο, για μας, αν εμφανιζόταν στην παγκόσμια σκηνή κάποιος και έλεγε «Θέλω να ξανανοίξω το Άουσβιτς, θέλω να παρελάσουν ξανά οι Μελανοχίτωνες στις ιταλικές πλατείες». Αλλά η ζωή δεν είναι τόσο απλή. Ο πρωτοφασισμός μπορεί να επιστρέψει με το πιο αθώο προσωπείο. Είναι καθήκον μας να τον αποκαλύπτουμε και να καταδεικνύουμε οποιαδήποτε από τις νέες εκφάνσεις του κάθε μέρα, σε κάθε μέρος του κόσμου. Και είναι καλό να θυμόμαστε τα λόγια που είπε ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ στις 4 Νοεμβρίου 1938:
«Τολμώ να πω ότι, αν ποτέ η αμερικανική δημοκρατία πάψει να προχωρεί ως ζωντανή δύναμη και να προσπαθεί μέρα και νύχτα, με ειρηνικό τρόπο, να κάνει όλους τους πολίτες μας καλύτερους, τότε ο φασισμός θα δυναμώσει στη χώρα μας».
Η ελευθερία και η απελευθέρωση είναι μια ατέρμονη διαδικασία.
---
Το πρωτότυπο κείμενο δημοσιεύτηκε στο New York Review of Books το 1995
stavrochoros.pblogs.gr

Σεμινάριο Αφήγηση Ζωής

H ζωή δεν είναι αυτή πoυ έζησε κανείς αλλά αυτή πoυ θυμάται και όπως τη θυμάται για να την αφηγηθεί. Gabriel García Márquez

Γράφω για να μην ξαναγράψω ποτέ.

Γράφω γιατί είμαι πολλά πρόσωπα.

Γράφω, για να μην ξαναϋπάρξουν αυτά τα πρόσωπα που είμαι,

αλλά ένα και μοναδικό πρόσωπο,

που δεν γράφει

Ελεονώρα Σταθοπούλου, Καλο αίμα κακό αίμα, εκδ. Eστία

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου